Alicja Cichowicz (Polska)
bio: absolwentka filmoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim oraz filozofii w Instytucie Teologicznym w Łodzi. Autorka tekstów o sztukach wizualnych (głównie o filmie i fotografii), juror konkursów fotograficznych. Publikacje w: „Kinie”, „Arteonie”, „Art and Business”, „Exicie”, „Formacie”, „Magazynie Sztuki”, „Odrze”, „Obiegu”, „Gazecie Wyborczej”, „Kalejdoskopie”, „Fair” – Zeitung für Kunst und Ästhetik oraz katalogach wystaw. Autorka artykułów w książkach: „Przestrzenie fotografii” i „Awangarda jest naszą tradycją”. Redaktorka książki „W kręgu neoawangardy – Warsztat Formy Filmowej”. Kurator wystaw multimedialnych w Muzeum Kinematografii w Łodzi (kustosz, zatrudniona od 1998 r.) m.in.: „Warsztat Formy Filmowej” – wystawa retrospektywna przypominająca działalność grupy; Mariusz Hermanowicz „Fotografie z lat 1968-2002”; „Oddzielenie” (artyści: Natalia LL, Joanna Zastróżna, Konrad Kuzyszyn, Piotr Rosiński); „Konsumując fikcję” – wystawa multimedialna (artyści: Jerzy Kosałka, Dariusz Fodczuk, Julia Kurek, Małgorzata Rozenau, Bartek Jarmoliński, Artur Trojanowski); „Doświadczając miasta” – wystawa multimedialna (artyści: Pablo Jacob, Artur Przebindowski, Iza Maciejewska, Marek Domański, Józef Szymura); Ron Kedmi „Cover Uncover” – wystawa fotografii i wideo izraelskiego artysty. W 2007 r. kurator przeglądu polskich filmów pn. „Polska awangarda” (The Polish Avant-Garde) w Sligo (Irlandia), organizatorka pokazu filmów eksperymentalnych amerykańskiego artysty Roberta Arnolda. Od 1998 r. współorganizatorka Festiwalu Mediów „Człowiek w Zagrożeniu” – corocznego przeglądu filmów dokumentalnych.
prezentacja książki: W kręgu neoawangardy – Warsztat Formy Filmowej
Wydana przez Muzeum Kinematografii w Łodzi książka „W kręgu neoawangardy – Warsztat Formy Filmowej” / „In the Neo-avant-garde Circle – the Workshop of the Film Form” pod redakcją Alicji Cichowicz i Marzeny Bomanowskiej jest dwujęzyczną, polsko-angielską publikacją poświęconą twórczości neoawangardowej grupy artystycznej, działającej w Łodzi jako koło naukowe przy Szkole Filmowej w latach 1970 – 1977. To formacja, która wywarła decydujący wpływ na polską sztukę lat 70. i kolejnych dekad XX w., pionierska w kontekście konceptualnych praktyk artystycznych i sztuki analitycznej; znana ze stosowania charakterystycznych dla neoawangardy strategii burzenia skostniałych konwencji, przekraczania tradycyjnych granic wszelkich dziedzin twórczości wizualnej.
Do współpracy przy tworzeniu wydawnictwa zaprosiliśmy znanych i cenionych teoretyków filmu oraz historyków i krytyków sztuki, a zarazem wykładowców uczelni wyższych: profesora Ryszarda Kluszczyńskiego, dr. Lecha Lechowicza, dr Bożennę Stokłosę, dr. Tomasza Załuskiego. Autorami tekstów wspomnieniowych są byli członkowie Warsztatu: Józef Robakowski i Janusz Połom, a także sympatyk grupy Zbigniew Wichłacz, a w wywiadach o współpracy z WFF mówią: Andrzej Barański, Marek Koterski, Grzegorz Królikiewicz, Ryszard Lenczewski i Zbigniew Rybczyński – nagrodzony Oscarem za „Tango” zrealizowane w Łodzi. Przedmowę do książki napisała historyczka sztuki i kuratorka Anda Rottenberg.
Warsztatowcy odrzucili postawę estetyczną na rzecz poznawczej, intelektualnej, zwracali uwagę na funkcję i strukturę dzieła, proces tworzenia oraz jego wymiar komunikacyjny. Cenili eksperyment, podejmowali badania praktyczne i teoretyczne. Prezentowali postawę konceptualno-analityczną, lecz przyznawali się także do związków z dadaizmem Stefana i Franciszki Themersonów (stąd obecny w ich twórczości duch ironii, przekory, prowokacji) i konstruktywizmem Władysława Strzemińskiego i Katarzyny Kobro. Wbrew nazwie, działalność grupy obejmowała niemal wszystkie dziedziny sztuki, także w przestrzeni publicznej. Artyści Warsztatu tworzyli i analizowali: filmy eksperymentalne, fotografie, i – jako pierwsi w Polsce – prace wideo. Byli także autorami obiektów, instalacji, performansów, akcji happeningowych z udziałem publiczności, dzieł multimedialnych będących połączeniem filmu z różnymi rodzajami sztuk plastycznych. W kręgu polskiej neoawangardy Warsztat Formy Filmowej odegrał rolę nie do przecenienia. Jak mało która formacja artystyczna osiągnął znaczące sukcesy; był zapraszany na festiwale i przeglądy sztuki awangardowej w całej Europie, a także na XII Biennale Sztuki w São Paulo w Brazylii.
W publikacji, obok tekstu historyczno-analitycznego dotyczącego działalności grupy, znajdują się opracowania problemowo-analityczne, rozpatrujące twórczość WFF w wybranych kontekstach (np. wskazujące różnice poszczególnych członków formacji w podejściu do mediów, jakimi się zajmowali czy rolę fotografii w ich realizacjach). W książce znalazł się też esej o recepcji twórczości Warsztatu Formy Filmowej.
Publikacja jest bogato ilustrowana – znaczna część materiału ilustracyjnego pochodzi ze zbiorów Galerii Wymiany prof. Józefa Robakowskiego. Prezentujemy reprodukcje prac Warsztatowców: kadrów filmów eksperymentalnych i wideo, prac fotograficznych, obiektów oraz instalacji, a także dokumentację działań, akcji i performansów.
Uzupełnieniem wydawnictwa jest płyta DVD zawierająca dziesięć, kluczowych w twórczości formacji, filmów eksperymentalnych.
Książka jest pomyślana jako pozycja popularnonaukowa. W zamierzeniu wydawców powinna stać się znakomitą pomocą dydaktyczną dla studentów wielu humanistycznych kierunków wyższych uczelni. Poza uczniami szkół artystycznych: filmowych i Akademii Sztuk Pięknych, powinni po nią sięgać młodzi kulturoznawcy, socjologowie sztuki, antropolodzy kultury, etc. Mamy nadzieję, że pozycja ta będzie także interesująca dla wszystkich miłośników sztuki współczesnej, szczególnie tych, którzy chcieliby poznać kulisy narodzin polskiej neoawangardy.
Książka została wydana w Roku Awangardy – w stulecie Awangardy w Polsce. Publikacja została dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
