Josef Sprinzak

Josef Sprinzak

Josef Sprinzak (Izrael)

biogram: artysta o sobie: „Moja praca to dialog pomiędzy moją pracą artystyczną i badaniami naukowymi w dziedzinie głosu, dźwięku i sztuki performance. Studiowałem informatykę i uzyskałem tytuł licencjata i magistra na Hebrajskim Uniwersytecie w Jerozolimie (1987, 1990). Wtedy postanowiłem zwrócić się w kierunku sztuki i w 1993 roku zacząłem studiować teatr i sztukę performance w Szkole Teatru Wizualnego w Jerozolimie (School of Visual Theatre in Jerusalem). Po ukończeniu studiów rozpocząłem karierę wokalisty performatywego. Tworzę dzieła z zakresu Sound Poetry czyli czymś z pogranicza poezji, muzyki i sztuki performance. Badam granice pomiędzy dźwiękiem i słowem mówionym. Występuję w różnych kontekstach muzyki, sztuki wizualnej i teatru w Izraelu i za granicą. Niektóre z moich prac zostały wydane jako płyty audio. Równolegle do pracy artystycznej zacząłem także prowadzić badanie naukowe dotyczące głosu jako medium interdyscyplinarnego. Na Uniwersytecie Ben-Guriona napisałem pracę doktorską zatytułowaną „Text-Sound Art.: Speech with Source and Temporality Disturbances in Avant-Garde and Intermedial Vocal Art” („Sztuka tekstu i dźwięku: Mowa ze źródłem i tymczasowe zaburzenia awangardy o pośredniej sztuki wokalnej”). Promotorem pracy byli prof. Haviva Pedaya (Uniwersytet Bena-Gurion) oraz prof. Eitam Steinberg (Uniwersytet Hajfy). W swojej pracy zaproponowałem model, które charakteryzuje wyjątkową poetykę performatywnej sztuki wokalnej. Ten rodzaj poetyki opiera się na zaburzeniach języka, źródle głosu oraz jego tymczasowości i reprezentuje stanowisko, które odróżnia performatywną sztukę wokalną od innych środków wyrazu, które wykorzystują głos np. Muzyka czy teatr”.

performance dźwiękowy: Co moja babcia powiedziała Franciszkowi Józefowi

Dzieło jest poetyckim poszukiwaniem związku pomiędzy głosem i wspomnieniami. Dzieło wokalne rozbija język na dźwięki i tworzy wiele podmiotów wokalnych, oddziela ciało i głos. W performansie głos zawsze poszukuje ciała, które jest nieobecne, podczas gdy obecne ciało jest ciałem obcym. Gra polegająca na zakrywaniu i odkrywaniu głosu i powiązanego z nim ciała to próba przywołania zapomnianych wspomnień i brakujących historii. Punktem wyjściowym jest próba wokalnego zapełnienia luki w historii mojej rodziny: dzieciństwo rodziców mojej matki w małym miasteczku na południu Polski (tereny byłej Galicji) przed I wojną światową. Moi dziadkowie wyjechali z Polski w czasach swojej młodości, mieszkali w Niemczech, przeprowadzili się do Izraela, zawsze rozmawiali ze sobą po niemiecku, nigdy nie opowiadali nam o tym, gdzie się urodzili i jakie było ich dzieciństwo. Obrazy czy doświadczenia związane z tym rozdziałem historii rodzinnej mogą być jedynie fantazjami.

Performance składa się z 3 kompozycji tekstowych:

  1. “His Highness the Caeser” („Jego Wysokość Cezar”) – Moja babcia zwraca się do Cesarza Franciszka Józefa, który przyjmuje rolę boskiego świadka. Opowiada mu o swojej rodzinie i życiu codziennym w swoim rodzinnym miasteczku w odległej części jego imperium. Monolog po polsku.
  2. “A Passacaglia for Moustaches and Jews” – “Big” („Passacaglia dla Wąsów i Żydów” – „Big”) historia opowiedziana spod dużych (i małych) wąsów potężnych mężczyzn.
  3. “Josephine, or the mouse folk” – („Józefina lub naród myszy”) ostatnie opowiadanie Franza Kafki o diwie myszy, która zastanawia się nad naturą głosu artysty i jego związkiem ze swoim społeczeństwem.

Muzyka: Guy Sherf
Obiekty: Hadass Gertman
Tłumaczenie: Arkadiusz Tomalka
Zdjęcie: Dariusz Fodczu

www.vimeo.com/josefsprinzak